Thuế
tiêu thụ đặc biệt là một loại thuế gián thu, được áp dụng phổ biến tại các quốc
gia trên thế giới, thuế TTĐB đánh vào một số hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng
chịu thuế theo quy định của Luật thuế TTĐB. Thuế TTĐB được cấu thành trong giá
cả hàng hóa, dịch vụ và do người tiêu dùng chịu khi mua hàng hóa, sử dụng dịch
vụ.
Về bản chất, thuế TTĐB cũng là một loại thuế gián thu giống với thuế
GTGT, với cùng một mức thu nhập nếu chưa có thuế GTGT hay TTĐB, người mua sẽ
mua được lượng hàng hóa nhiều hơn khi đã áp các thuế này, do đó nó đã gián tiếp
đánh vào thu nhập của người tiêu dùng. Người tiêu dùng sẽ không phải trực tiếp
nộp khoản thuế này cho các cơ quan thuế mà người bán sẽ nộp. Như vậy, các nhà sản
xuất, kinh doanh và cung cấp dịch vụ là người nộp thuế nhưng người tiêu dùng lại
thực chất là người chịu thuế thông qua giá cả hàng hóa, dịch vụ; điều này giúp
cho các cơ quan quản lý, thu thuế tránh được sự phản ánh gay gắt về thuế. Tuy
nhiên thuế TTĐB có những đặc trưng riêng giúp chúng ta phân biệt loại thuế này
với các loại thuế gián thu khác:
Thứ nhất, thuế TTĐB có diện đánh thuế hẹp: Thuế
TTĐB chỉ tập trung điều tiết một số mặt hàng và dịch vụ nhất định, không được
Nhà nước khuyến khích tiêu dùng, đây được
coi là những hàng hóa, dịch vụ cao cấp và không thiết yếu, có thể gây hại đến sức
khỏe, môi trường, có thể kéo theo bất ổn về an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc
là những hàng hóa, dịch vụ xa xỉ mà chỉ đối tượng có thu nhập cao sẽ dùng hoặc
thực tiễn nước ta không khuyến khích tiêu dùng.
Như đối tượng mặt hàng chịu thuế TTĐB ở Trung Quốc bao gồm:
mỹ phẩm, đồ trang sức, đá quý, đồng hồ đeo tay cao cấp, du thuyền, đũa gỗ dùng
một lần. Nhật Bản không đánh thuế trên nhóm mặt hàng này. Hàn Quốc đánh thuế đối
với máy slot, máy pin-pal và các máy giải trí tương tự khác, súng săn hoặc súng
trường, đồ trang sức, nước hoa, máy ảnh sang trọng, đồng hồ cao cấp, da lông
thú và sản phẩm điện tử, điện lạnh cao cấp. Một số mặt hàng không được khuyến
khích tiêu dùng tại nước ta đó là thuốc
lá, rượu, bia, xăng dầu, một số loại xe mô tô, xe gắn máy có dung tích xi lanh
lớn,...
Thứ hai, thuế suất thuế TTĐB có thể là thuế suất cố
định hoặc thuế suất tỉ lệ và thường cao hơn thuế suất của các loại thuế gián
thu khác. Thuế suất thuế TTĐB có thể là
thuế suất cố định hoặc thuế suất tỉ lệ tùy theo quan điểm nhà làm luật của mỗi
nước: Hoa Kỳ, Nhật, một số nước châu Âu và Philippines là những quốc gia áp
dụng (chủ yếu) biểu thuế suất cố định, theo đó mức thu được ấn định bằng một
lượng tuyệt đối trên đơn vị hàng hóa chịu thuế: Hoa Kỳ (mức thu thuế tiêu thụ
đặc biệt đối với thuốc lá là 39 xen/bao ,
mức thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các loại rượu dao động từ 1,07 đến 3,40
đô-la/ga-lông ),
Nhật Bản (mức thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với 1.000 điếu thuốc lá là 3.126
yên, với 1 Kl xăng dầu là 53.800 yên).
Đối với hệ thống thuế suất tỉ
lệ, mức thu được quy định bằng một tỉ lệ phần trăm tính trên giá tính thuế hàng
hóa, dịch vụ. Ví dụ như ở Trung Quốc, thuế suất áp dụng đối với thuốc lá và
rượu dao động từ 60-70%. Cũng có những quốc gia sử dụng cả thuế suất cố định và
thuế suất tỉ lệ để hướng dẫn tiêu dùng với một số mặt hàng đặc biệt như ở Tại Trung Quốc và Hàn Quốc, thuế suất tỉ lệ áp dụng với hầu hết
các mặt hàng: rượu, mỹ phẩm, đồ trang sức và đá quý, pháo và pháo hoa, xe máy,
ô tô, các thiết bị chơi golf, đồng hồ đeo tay cao cấp, du thuyền, đũa gỗ dùng
một lần và sàn gỗ ván. Thuế suất cố định áp dụng đối với sản phẩm xăng dầu.
Thuế suất kết hợp được áp dụng chủ yếu đối với thuốc lá điếu, rượu chưng cất,
rượu gạo, bia. Theo pháp luật Thái Lan: rượu, các đồ uống
không cồn, thuốc lá, xăng là những mặt hàng chịu thuế TTĐB theo thuế suất cố
định trong khi đó bài lá, diêm và Có thể khắc phục được nhược điểm về
ảnh hưởng của yếu tố lạm phát tới nguồn thu bằng cách thiết kế chính sách thuế
gắn với mức độ lạm phát của nền kinh tế.
Thuế TTĐB ở nước ta là loại
thuế chủ yếu tính theo tỷ lệ phần trăm trên đơn vị giá trị (Đồng Việt Nam) của
đối tượng chịu thuế, không tính theo đơn vị (lít, chiếc…). Việc đánh thuế như
vậy có mặt thuận lợi về tâm lý, nhưng trong một số trường hợp lại chưa phục vụ
tốt nhất cho mục tiêu điều tiết, định hướng tiêu dùng. Đối với những loại hàng
hóa, dịch vụ có giá cả biến động nhiều, nhất là mặt hàng xăng dầu thì việc tính
toán thuế và việc đối chiếu giữa các kỳ nộp thuế trở nên phức tạp. Áp dụng kinh
nghiệm đánh thuế từ Hàn Quốc và Nhật Bản, nếu đánh thuế tính trên cơ sở đơn vị,
việc tính thuế sẽ đơn giản, đánh thuế trực tiếp trên từng đơn vị tiêu dùng lúc
này có hiệu quả điều tiết cao hơn. Nhà nước cũng dễ điều chỉnh mức thuế để
khuyến khích hoặc hạn chế sản xuất, tiêu dùng một mặt hàng nào đó khi cần
thiết. Ở các quốc gia áp dụng biểu thuế suất tỉ lệ, khi Nhà nước chủ
trương thay đổi chính sách phát triển sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng xã hội
khi cần thay đổi tỉ lệ động viên vào ngân sách nhà nước, Nhà nước sẽ có sự điều
chỉnh mức thu .
Thứ ba, thuế TTĐB chỉ thu một lần ở
khâu sản xuất hoặc khâu nhập khẩu, cung ứng hàng hóa dịch vụ; điều này có
nghĩa cùng một mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, khi luân chuyển qua khâu
lưu thông sẽ không bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt. Đây là đặc điểm khác với thuế GTGT là loại thuế tính trên phần giá
trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình sản xuất, lưu
thông đến tiêu dùng, Các loại hàng hóa, dịch vụ thuộc diện chịu thuế TTĐB không
phải chịu thuế GTGT đối với số lượng hàng hóa, dịch vụ đã kê khai nộp thuế
TTĐB.

Tư vấn pháp luật 19006248
Chẳng hạn, cơ sở trực tiếp sản
xuất khi bán ra những mặt hàng thuộc diện chịu thuế TTĐB thì cơ sở này chỉ kê
khai nộp thuế TTĐB mà không phải kê khai nộp thuế GTGT đối với số hàng hóa đã
chịu thuế TTĐB. Trong trường hợp cơ sở sản xuất có tổ chức chi nhánh, cửa hàng
tiêu thụ sản phẩm trực thuộc thì cơ sở sản xuất phải kê khai và nộp thuế TTĐB
tại nơi sản xuất. Các chi nhánh, cửa hàng tiêu thụ sản phẩm phải kê khai nộp
thuế GTGT theo thuế suất đối với hoạt động kinh doanh thương nghiệp.
Các hàng hóa, dịch vụ đã chịu
thuế TTĐB, khi lưu thông trên thị trường, tức là được chuyển qua khâu thương
nghiệp thì các cơ sở kinh doanh các mặt hàng này không phải nộp thuế TTĐB nhưng
phải nộp thuế GTGT theo biểu thuế ngành kinh doanh thương nghiệp. Cơ sở nhập
khẩu các mặt hàng thuộc diện chịu thuế TTĐB phải nộp thuế TTĐB cùng với thuế
nhập khẩu theo từng lần nhập khẩu, khi bán hàng hóa này thì cơ sở nộp thuế phải
nộp thuế GTGT. Như vậy, thuế TTĐB được đánh một lần vào khâu sản xuất, kinh
doanh hàng hóa, dịch vụ, vì đây là loại thuế dùng một giai đoạn nên không gây
sự trùng lặp qua các khâu của quá trình luận chuyển hàng hóa.
CÔNG TY LUẬT TNHH QUỐC TẾ HỒNG THÁI VÀ ĐỒNG NGHIỆP TRÂN TRỌNG!
Để có ý kiến tư vấn cụ thể và chính xác hơn, quý khách vui lòng liên hệ với các luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng Nghiệp qua Tổng đài tư vấn pháp luật
19006248 để được tư vấn pháp luật miễn phí.
Địa chỉ: LK 9-38 Tổng cục 5, Tân Triều, Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng, Thanh Xuân)
Có thể bạn quan tâm:
THỦ TỤC XIN GIẤY PHÉP QUẢNG CÁO THỰC PHẨM CHỨC NĂNG
09:46 | 23/08/2024
Doanh nghiệp đang sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức
năng và muốn phổ biến rộng rãi đến người tiêu dùng, cách nhanh nhất là quảng
cáo. Tuy nhiên việc quảng cáo thực phẩm chức năng cần phải được cấp Giấy phép
quảng cáo. Hồ sơ xin xác nhận nội dung quảng cáo gồm những gì? Xin mời các bạn
tìm...
|
Những trường hợp chuyển đổi phần vốn góp trong Cty TNHH
10:04 | 07/08/2024
Chuyển nhượng phần vốn góp Công ty TNHH 2 thành viên sẽ có những trường hợp nào? Thành viên công ty TNHH 2 thành viên có quyền chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ phần vốn góp của mình cho người khác.
|
Hướng dẫn thủ tục đăng ký mẫu con dấu của doanh nghiệp
11:04 | 06/08/2024
Sau khi thành lập doanh nghiệp, các chủ sở hữu có trách nhiệm cần phải tiếp tục
thực hiện các thủ tục pháp lí như khai thuế, lệ phí,… và đặc biệt không thể
không kể tới vấn đề đăng ký mẫu dấu.
Vậy, thủ tục
đăng ký mẫu dấu được pháp luật quy định như thế nào?
Trong...
|
Doanh nghiệp bắt buộc kê khai thông tin số điện thoại và email khi đăng ký doanh nghiệp
04:30 | 23/11/2023
Ngày 16/11/2023, Phòng
DKKD – Sở KHĐT TP. Hà Nội ban hành thông báo số 898/TB-ĐKKD về việc kê khai
thông tin địa chỉ email khi thực hiện thủ tục đăng ký doanh nghiệp.
|
Hướng dẫn doanh nghiệp hiệu đính thông tin trên Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp
09:58 | 06/11/2023
Khi phát hiện ra thông tin
trên GCN đăng ký doanh nghiệp chưa chính xác, doanh nghiệp cần thực hiện thủ tục
như thế nào để đính chính thông tin?
|
Mới nhất: Doanh nghiệp chậm kê khai thuế GTGT bị phạt như thế nào?
05:31 | 27/10/2023
Việc chậm nộp thuế ở các
công ty thường xảy ra. Để hạn chế và xử phạt những trường hợp này xảy ra, pháp
luật nước ta đã có những quy định cụ thể.
|
[Mới] Vợ chồng có thể đồng thời là thành viên của Hội đồng thành viên trong Công ty TNHH 2TV trở lên?
05:12 | 04/10/2023
Câu hỏi: Tôi hiện đang là
thành viên Hội đồng thành viên của công ty TNHH 2 thành viên. Vậy chồng tôi có
được là thành viên của Hội đồng thành viên công ty tôi hay không?
|
Có bắt buộc đóng dấu công ty khi thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp?
09:46 | 23/09/2023
Pháp luật quy định khi
thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp có cần phải đóng dấu không?
|
Có thể yêu cầu cung cấp thông tin của doanh nghiệp khác?
03:28 | 18/09/2023
Câu hỏi: Tôi có thể xin
thông tin đăng ký doanh nghiệp của đối tác hay không? Việc cung cấp thông tin
đăng ký doanh nghiệp có mất phí gì hay không?
|
Công văn 7498/BKHĐT-ĐKKD đính chính Giấy đề nghị bổ sung, cập nhật thông tin đăng ký hộ kinh doanh
02:09 | 16/09/2023
Mẫu Phụ lục III-7 về Giấy
đề nghị bổ sung, cập nhật thông tin đăng ký hộ kinh doanh trong hệ thống thông
tin về đăng ký hộ kinh doanh tại Thông tư 02/2023/TT-BKHĐT ban hành ngày
18/4/2023, sửa đổi bổ sung một số điều của Thông tư số 01/2021/TT-BKHĐT hướng dẫn
về đăng ký kinh doanh đã được...
|