Quyền tự định đoạt của đương sự là quyền của đương sự trong việc tự quyết định về quyền, lợi ích của họ và lựa chọn biện pháp pháp lý cần thiết để bảo vệ quyền, lợi ích đó. Là một vấn đề cơ bản của tố tụng dân sự, chi phối quá trình tố tụng dân sự nên quyền tự định đoạt của đương sự trong tố tụng dân sự được quy định là một nguyên tắc cơ bản của luật tố tụng dân sự.
Nguyên tắc quyền tự định đoạt của đương sự được quy định tại Điều 5 Bộ luật tố tụng dân sự 2015:
"Điều 5. Quyền quyết định và tự định đoạt của đương sự
1. Đương sự có quyền quyết định việc khởi kiện, yêu cầu Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ việc dân sự. Tòa án chỉ thụ lý giải quyết vụ việc dân sự khi có đơn khởi kiện, đơn yêu cầu của đương sự và chỉ giải quyết trong phạm vi đơn khởi kiện, đơn yêu cầu đó.
2. Trong quá trình giải quyết vụ việc dân sự, đương sự có quyền chấm dứt, thay đổi yêu cầu của mình hoặc thỏa thuận với nhau một cách tự nguyện, không vi phạm điều cấm của luật và không trái đạo đức xã hội".
Quyền tự định đoạt của đương sự được thể hiện qua những điểm sau:
Thứ nhất, đương sự có toàn quyền trong việc có quyết định khởi kiện hay không, phạm vi khởi kiện đến mức nào. Đương sự cũng có quyền khởi kiện một hoặc nhiều bị đơn ra tòa án, về một quan hệ pháp luật hay nhiều quan hệ pháp luật có liên quan với nhau để giải quyết trong một vụ án. Nhìn chung chỉ có đương sự mới có quyền khởi kiện và tòa án chỉ giải quyết trên cơ sở yêu cầu khởi kiện của đương sự. Trước những yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, bị đơn cũng có quyền đưa ra yêu cầu phản tố; người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cũng có quyền đưa ra yêu cầu độc lập.
Và tòa án chỉ thụ lý giải quyết vụ việc dân sự khi có đơn khởi kiện, đơn yêu cầu của đương sự và chỉ giải quyết trong phạm vi đơn khởi kiện, đơn yêu cầu đó.
Thứ hai, quyền tự định đoạt của đương sự trong việc chấm dứt, thay đổi yêu cầu của mình. Trong quá trình giải quyết
vụ án, đương sự cũng phải có quyền thay đổi yêu cầu, bổ sung hoặc rút đơn yêu cầu
– những vấn đề liên quan trực tiếp đến quyền lợi của họ. Hơn nữa, khi đương sự
khởi kiện ra tòa án, đương sự có thể chưa xác định được một cách chính xác các
quyền và lợi ích của mình bị xâm phạm hoặc có thể chưa có các chứng cứ xác định
sự mới thu thập được chứng cứ cũng như xác định được chính xác phạm vi quyền lợi
của mình bị xâm phạm. Do đó, khi tòa án tiến
hành giải quyết đương sự có thể thay đổi bổ sung hoặc rút đơn yêu cầu. Việc
thay đổi, rút đơn yêu cầu của đương sự trong một số trường hợp sẽ rất hữu ích bởi
nó không chỉ rút ngắn được quá trình tố tụng mà còn đỡ gây phức tạp cho quá
trình tố tụng
Thứ ba, quyền tự định đoạt của đương sự trong việc kháng cáo, thay đổi và rút đơn yêu cầu kháng cáo. Kháng cáo cũng được coi là một trong
những nội dung thể hiện quyền tự định đoạt của đương sự ở giai đoạn phúc thẩm.
Nếu thấy bản án sơ thẩm đã tuyên chưa hợp tình, hợp lý; quyền lợi của mình chưa
được giải quyết thỏa đáng, các đương sự có quyền kháng cáo. Việc kháng cáo hay
không kháng cáo bản án sơ thẩm do chính bản thân đương sự tự quyết định. Khi
kháng cáo, đương sự có quyền quyết định kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm hay chỉ
là một phần của bản án. Hội đồng xét xử cũng chỉ xem xét lại bản án sơ thẩm
trên cơ sở nội dung và phạm vi của kháng cáo. Bên cạnh đó để đảm bảo quyền tự định
đoạt, các đương sự còn có quyền thay đổi, bổ sung và rút đơn yêu cầu kháng cáo.
CÔNG
TY LUẬT TNHH QUỐC TẾ HỒNG THÁI VÀ ĐỒNG NGHIỆP TRÂN TRỌNG!
Để
có ý kiến tư vấn cụ thể và chính xác hơn, quý khách vui lòng liên hệ với các
luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng Nghiệp qua
Tổng đài tư vấn pháp luật 19006248 hoặc email: luathongthai@gmail.com
Địa
chỉ: LK 9-38 Tổng cục 5, Tân Triều, Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng, Thanh Xuân)
Các bài viết liên quan:
ĐIỀU KIỆN ĐỂ CÔNG TY CỔ PHẦN ĐƯỢC PHÁT HÀNH CỔ PHIẾU
12:22 | 20/03/2023
Câu hỏi: Doanh nghiệp cần đảm bảo những điều kiện gì để được phát hành cổ phiếu ra công chúng? Hồ sơ thủ tục phát hành cần những gì? Cùng Luật Hồng Thái tìm hiểu.
|
Tiêu chí xác định doanh nghiệp siêu nhỏ? Doanh nghiệp siêu nhỏ có bắt buộc phải có kế toán trưởng không?
12:11 | 20/03/2023
Câu
hỏi:
Hiện nay, tôi có một công
ty dịch vụ về du lịch với tổng nhân sự là 5 người (có tham gia bảo hiểm đầy đủ)
với vốn đầu tư là 2 tỷ đồng, doanh thu hàng năm trung bình dưới 3 tỷ đồng. Công
ty của tôi có được tính là công ty với quy mô doanh nghiệp siêu nhỏ? Kế toán
trưởng...
|
“Cập nhật CCCD gắn chip trước ngày 31/03/2023” – Sự thật ra sao?
10:37 | 13/03/2023
Hiện nay, hầu hết công dân Việt Nam đã đăng ký và sở hữu thẻ CCCD gắp chip. Tuy nhiên, thời gian gần đây, có thông tin cho rằng TCT ra thông báo yêu cầu “Chậm nhẩt ngày 31/03/2023, doanh nghiệp phải hoàn thành thủ tục cập nhật CCCD gắn chip cho người đại diện theo pháp luật trên Đăng ký kinh doanh....
|
HỒ SƠ CHUYỂN ĐỔI TỪ QUỸ TỪ THIỆN THÀNH DOANH NGHIỆP XÃ HỘI
08:54 | 10/03/2023
Câu
hỏi:
Tôi và những người bạn của
tôi trước kia có cùng nhau thành lập một quỹ từ thiện để cùng làm thiện nguyện
cho bà con vùng sâu vùng xa. Nhưng hiện nay để có thể phát triển và thực hiện được
nhiều mục tiêu viện trợ, tài trợ cho nhiều người hơn nữa nên chúng tôi có...
|
THÀNH VIÊN CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN CÓ THỂ KHỞI KIỆN GIÁM ĐỐC CÔNG TY KHÔNG?
08:49 | 10/03/2023
Câu hỏi: Thành viên của công ty TNHH một thành viên có thể khởi kiện Giám đốc Công ty vì cho rằng Giám đốc không thực hiện đúng nghĩa vụ, gây thiệt hại đến lợi ích của thành viên trong quá trình công ty hoạt động kinh doanh. Khi xảy ra tranh chấp này giữa thành viên và Giám đốc công ty có thuộc...
|
SÁP NHẬP DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN VÀO LOẠI HÌNH DOANH NGHIỆP KHÁC
11:31 | 09/03/2023
Câu hỏi: Tôi là chủ một doanh nghiệp tư nhân có tên là X. Trước khi kết hôn, chồng tôi có một công ty TNHH. Tôi muốn sáp nhập doanh nghiệp của tôi vào công ty của chồng có được không và tôi cần làm gì thủ tục gì để có thể sáp nhập được?
|
CÁC TRƯỜNG HỢP BỊ THU HỒI GIẤY CHỨNG NHẬN ĐĂNG KÝ DOANH NGHIỆP MỚI NHẤT
11:21 | 09/03/2023
Các trường hợp thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của công ty TNHH một thành viên, nếu kinh doanh khi đã bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh sẽ bị phạt như thế nào? Mời bạn đọc cùng Luật Hồng Thái tìm hiểu.
|
Thủ tục thay đổi người đại diện theo pháp luật của công ty TNHH 1 thành viên?
09:25 | 09/03/2023
Câu
hỏi:
Tôi đang là chủ sở hữu và
đại diện pháp luật của công ty TNHH một thành viên, giờ tôi muốn thay đổi người
đại diện theo pháp luật của công ty tôi thành một người khác nhưng tôi vẫn là
chủ sở hữu được không? Tôi cần phải làm gì?
|
Thay đổi thông tin cổ đông sáng lập của công ty cổ phần có cần làm thủ tục thông báo hay không?
11:24 | 06/03/2023
Câu hỏi:
Tôi là người
đại diện một công ty cổ phần mới thành lập do 4 cổ đông sáng lập. Tuy nhiên sau
100 ngày kể từ khi nhận được giấy cấp Chứng nhận đăng ký doanh nghiệp mà 1 cổ
đông chưa thanh toán đủ số cổ phần đã đăng ký mua. Tôi muốn thay đổi cổ đông
sáng lập đó có được...
|
Quy trình chủ đầu tư lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu có sự tham gia thực hiện của cộng đồng năm 2023
02:16 | 25/02/2023
Đối với gói thầu có sự
tham gia thực hiện của cộng đồng, chủ đầu tư sẽ lựa chọn nhà thầu theo quy
trình như thế nào?
|