Quyền tự định đoạt của đương sự là quyền của đương sự trong việc tự quyết định về quyền, lợi ích của họ và lựa chọn biện pháp pháp lý cần thiết để bảo vệ quyền, lợi ích đó. Là một vấn đề cơ bản của tố tụng dân sự, chi phối quá trình tố tụng dân sự nên quyền tự định đoạt của đương sự trong tố tụng dân sự được quy định là một nguyên tắc cơ bản của luật tố tụng dân sự.
Nguyên tắc quyền tự định đoạt của đương sự được quy định tại Điều 5 Bộ luật tố tụng dân sự 2015:
"Điều 5. Quyền quyết định và tự định đoạt của đương sự
1. Đương sự có quyền quyết định việc khởi kiện, yêu cầu Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ việc dân sự. Tòa án chỉ thụ lý giải quyết vụ việc dân sự khi có đơn khởi kiện, đơn yêu cầu của đương sự và chỉ giải quyết trong phạm vi đơn khởi kiện, đơn yêu cầu đó.
2. Trong quá trình giải quyết vụ việc dân sự, đương sự có quyền chấm dứt, thay đổi yêu cầu của mình hoặc thỏa thuận với nhau một cách tự nguyện, không vi phạm điều cấm của luật và không trái đạo đức xã hội".
Quyền tự định đoạt của đương sự được thể hiện qua những điểm sau:
Thứ nhất, đương sự có toàn quyền trong việc có quyết định khởi kiện hay không, phạm vi khởi kiện đến mức nào. Đương sự cũng có quyền khởi kiện một hoặc nhiều bị đơn ra tòa án, về một quan hệ pháp luật hay nhiều quan hệ pháp luật có liên quan với nhau để giải quyết trong một vụ án. Nhìn chung chỉ có đương sự mới có quyền khởi kiện và tòa án chỉ giải quyết trên cơ sở yêu cầu khởi kiện của đương sự. Trước những yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, bị đơn cũng có quyền đưa ra yêu cầu phản tố; người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cũng có quyền đưa ra yêu cầu độc lập.
Và tòa án chỉ thụ lý giải quyết vụ việc dân sự khi có đơn khởi kiện, đơn yêu cầu của đương sự và chỉ giải quyết trong phạm vi đơn khởi kiện, đơn yêu cầu đó.
Thứ hai, quyền tự định đoạt của đương sự trong việc chấm dứt, thay đổi yêu cầu của mình. Trong quá trình giải quyết
vụ án, đương sự cũng phải có quyền thay đổi yêu cầu, bổ sung hoặc rút đơn yêu cầu
– những vấn đề liên quan trực tiếp đến quyền lợi của họ. Hơn nữa, khi đương sự
khởi kiện ra tòa án, đương sự có thể chưa xác định được một cách chính xác các
quyền và lợi ích của mình bị xâm phạm hoặc có thể chưa có các chứng cứ xác định
sự mới thu thập được chứng cứ cũng như xác định được chính xác phạm vi quyền lợi
của mình bị xâm phạm. Do đó, khi tòa án tiến
hành giải quyết đương sự có thể thay đổi bổ sung hoặc rút đơn yêu cầu. Việc
thay đổi, rút đơn yêu cầu của đương sự trong một số trường hợp sẽ rất hữu ích bởi
nó không chỉ rút ngắn được quá trình tố tụng mà còn đỡ gây phức tạp cho quá
trình tố tụng
Thứ ba, quyền tự định đoạt của đương sự trong việc kháng cáo, thay đổi và rút đơn yêu cầu kháng cáo. Kháng cáo cũng được coi là một trong
những nội dung thể hiện quyền tự định đoạt của đương sự ở giai đoạn phúc thẩm.
Nếu thấy bản án sơ thẩm đã tuyên chưa hợp tình, hợp lý; quyền lợi của mình chưa
được giải quyết thỏa đáng, các đương sự có quyền kháng cáo. Việc kháng cáo hay
không kháng cáo bản án sơ thẩm do chính bản thân đương sự tự quyết định. Khi
kháng cáo, đương sự có quyền quyết định kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm hay chỉ
là một phần của bản án. Hội đồng xét xử cũng chỉ xem xét lại bản án sơ thẩm
trên cơ sở nội dung và phạm vi của kháng cáo. Bên cạnh đó để đảm bảo quyền tự định
đoạt, các đương sự còn có quyền thay đổi, bổ sung và rút đơn yêu cầu kháng cáo.
CÔNG
TY LUẬT TNHH QUỐC TẾ HỒNG THÁI VÀ ĐỒNG NGHIỆP TRÂN TRỌNG!
Để
có ý kiến tư vấn cụ thể và chính xác hơn, quý khách vui lòng liên hệ với các
luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng Nghiệp qua
Tổng đài tư vấn pháp luật 19006248 hoặc email: luathongthai@gmail.com
Địa
chỉ: LK 9-38 Tổng cục 5, Tân Triều, Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng, Thanh Xuân)
Các bài viết liên quan:
Có bắt buộc đóng công ty khi thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp?
09:46 | 23/09/2023
Pháp luật quy định khi
thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp có cần phải đóng dấu không?
|
Có thể yêu cầu cung cấp thông tin của doanh nghiệp khác?
03:28 | 18/09/2023
Câu hỏi: Tôi có thể xin
thông tin đăng ký doanh nghiệp của đối tác hay không? Việc cung cấp thông tin
đăng ký doanh nghiệp có mất phí gì hay không?
|
Công văn 7498/BKHĐT-ĐKKD đính chính Giấy đề nghị bổ sung, cập nhật thông tin đăng ký hộ kinh doanh
02:09 | 16/09/2023
Mẫu Phụ lục III-7 về Giấy
đề nghị bổ sung, cập nhật thông tin đăng ký hộ kinh doanh trong hệ thống thông
tin về đăng ký hộ kinh doanh tại Thông tư 02/2023/TT-BKHĐT ban hành ngày
18/4/2023, sửa đổi bổ sung một số điều của Thông tư số 01/2021/TT-BKHĐT hướng dẫn
về đăng ký kinh doanh đã được...
|
Thủ tục đăng ký giảm vốn điều lệ trong công ty cổ phần
11:40 | 31/08/2023
Vốn
điều lệ trong CTCP là gì? Khi nào thực hiện thay đổi vốn điều lệ? Thủ tục cần
có khi thực hiện việc đăng ký thay đổi vốn điều lệ trong CTCP? Chi tiết nội
dung xin mời bạn đọc cùng Luật Hồng Thái tìm hiểu!
|
Quy định mới nhất về tên của chi nhánh doanh nghiệp
11:18 | 30/08/2023
Câu hỏi: Tôi đang muốn mở thêm chi
nhánh cho công ty. Cho tôi hỏi trong hồ sơ đăng ký hoạt động chi nhánh, tên của
chi nhánh cần phải đáp ứng những điều kiện gì?
|
Chi nhánh doanh nghiệp có thể đăng ký ít ngành nghề hơn so với doanh nghiệp không?
09:30 | 30/08/2023
Chi nhánh có bắt buộc phải đăng ký
tất cả các ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp hay không?
|
Hướng dẫn đóng dấu treo, dấu giáp lai mới nhất
09:47 | 19/08/2023
Hiện nay, để tránh trường
hợp các văn bản pháp lý bị sao chép hoặc chỉnh sửa trái với quy định của pháp
luật, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của các bên liên quan, pháp luật nước
ta đã ban hành các quy định về con dấu, cụ thể là cách đóng dấu để hạn chế các
trường hợp trên.
|
Trường hợp nào công ty cổ phần được giảm vốn điều lệ?
05:22 | 17/08/2023
Công ty cổ phần được giảm
vốn điều lệ trong trường hợp nào, điều kiện ra sao. Mời bạn đọc cùng Luật Hồng
Thái tìm hiểu.
|
Những lưu ý trong việc đặt tên viết tắt của doanh nghiệp
03:08 | 14/08/2023
Khi đăng ký thành lập
doanh nghiệp, có bắt buộc phải đăng ký tên viết tắt hay không, có những lưu ý
gì trong việc đặt tên viết tắt? Mời bạn đọc cùng Luật Hồng Thái tìm hiểu.
|
Có được làm thành viên hội đồng quản trị của hai công ty cổ phần không?
03:23 | 05/08/2023
Câu hỏi: Thành viên Hội đồng
quản trị công ty có được đồng thời là thành viên của Hội đồng quản trị công ty
khác không? Mời bạn đọc cùng Luật Hồng Thái tìm hiểu.
|