Nên bảo hộ sở hữu trí tuệ với công thức nấu ăn dưới dạng bản quyền tác giả hay bí mật kinh doanh?

Để nấu được món ăn ngon cần có những công thức nấu chi tiết. Nên bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ với công thức nấu ăn dưới dạng bản quyền tác giả hay bí mật kinh doanh? Đây là câu hỏi mà nhiều đầu bếp sáng tạo ra món ăn quan tâm. Dưới đây là phần tư vấn của chúng tôi.

Luật Hồng Thái 

 Bản quyền tác giả?

Theo Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2009 , Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu. Quyền tác giả được ghi nhận cho các tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học như sách, bài giảng, tác phẩm âm nhạc, tác phẩm sân khấu, tác phẩm điện ảnh,…. Quyền tác giả tự động hình thành từ thời điểm tác phẩm được định hình dưới một hình thức vật chất nhất định, bất kể tác phẩm đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.

Công thức nấu ăn hoàn toàn có thể đăng ký bảo hộ quyền tác giả được. Chúng ta có thể bảo hộ dưới dạng sau:

+ Thứ nhất bảo hộ sản phẩm dưới dạng một tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết. Tức là một cá nhân, tổ chức là tác giả sáng tạo ra món ăn có thể đăng ký dưới dạng tác phẩm khác giới thiệu về cách thức thực hiện món ăn, giới thiệu về nguyên liệu cần chuẩn bị, cách sơ chế, tẩm ướp như thế nào…Và đương nhiên sự hướng dẫn của tác phẩm này phải được thể hiện thông qua chữ viết, cụ thể là phải bằng tiếng Việt.

+ Thứ hai có thể tiến hành đăng ký bảo hộ món ăn dưới dạng là một tác phẩm giáo trình. Ví dụ món ăn này được thực hiện áp dụng giảng dạy cho các trường đại học, cao đẳng có các chuyên ngành liên quan đến nấu ăn hay các trường trung cấp đào tạo về đầu bếp…

Như vậy tùy theo mục đích và nhu cầu sử dụng của tác giả mà người sáng tạo thực hiện đăng ký có thể lựa chọn theo các loại hình tác phẩm đăng ký phù hợp và dễ dàng thuận lợi thực hiện trong việc đăng kí bản quyền.

Bí mật kinh doanh?

   Theo như quy định tại Khoản 23 Điều 4 Luật sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2009 thì Bí mật kinh doanh được hiểu là thông tin thu được từ hoạt động đầu tư tài chính, trí tuệ, chưa được bộc lộ và có khả năng sử dụng trong kinh doanh.

Điều kiện để bí mật kinh doanh được bảo hộ được quy định tại Điều 84 Luật Sở hữu trí tuệ như sau:

 “Bí mật kinh doanh được bảo hộ nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:

1. Không phải là hiểu biết thông thường và không dễ dàng có được;

2. Khi được sử dụng trong kinh doanh sẽ tạo cho người nắm giữ bí mật kinh doanh lợi thế so với người không nắm giữ hoặc không sử dụng bí mật kinh doanh đó;

3. Được chủ sở hữu bảo mật bằng các biện pháp cần thiết để bí mật kinh doanh đó không bị bộc lộ và không dễ dàng tiếp cận được.”

Như vậy nếu bí  mật kinh doanh đảm bảo được những tiêu chí nêu trên thì có thể được bảo hộ dưới dạng bí mật kinh doanh.

Luật Hilap

Khoản 4 Điều 6 Nghị định 103/2006/NĐ-CP quy định rõ về cơ sở xác lập quyền sở hữu công nghiệp đối với bí mật kinh doanh:“Quyền sở hữu công nghiệp đối với bí mật kinh doanh được xác lập trên cơ sở đầu tư tài chính, trí tuệ hay bất kỳ cách thức hợp pháp nào để tìm ra, tạo ra hoặc đạt được thông tin và bảo mật thông tin tạo thành bí mật kinh doanh đó mà không cần thực hiện thủ tục đăng ký.”

Ngoài ra, Nghị định cũng nêu rõ phạm vi quyền được bảo hộ đối với bí mật kinh doanh: “Phạm vi quyền đối với bí mật kinh doanh được xác định theo phạm vi bảo hộ bí mật kinh doanh, gồm tập hợp các thông tin tạo thành bí mật kinh doanh, được sắp xếp theo một trật tự chính xác và đầy đủ đến mức có thể khai thác được.”(Khoản 3 Điều 16 Nghị định 103/2006/NĐ-CP)

 Các hành vi xâm phạm bí mật kinh doanh được quy định tại Điều 127 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi, bổ sung năm 2009 bao gồm các hành vi:

“1. Các hành vi sau đây bị coi là xâm phạm quyền đối với bí mật kinh doanh:

a) Tiếp cận, thu thập thông tin thuộc bí mật kinh doanh bằng cách chống lại các biện pháp bảo mật của người kiểm soát hợp pháp bí mật kinh doanh đó;

b) Bộc lộ, sử dụng thông tin thuộc bí mật kinh doanh mà không được phép của chủ sở hữu bí mật kinh doanh đó;

c) Vi phạm hợp đồng bảo mật hoặc lừa gạt, xui khiến, mua chuộc, ép buộc, dụ dỗ, lợi dụng lòng tin của người có nghĩa vụ bảo mật nhằm tiếp cận, thu thập hoặc làm bộc lộ bí mật kinh doanh;

d) Tiếp cận, thu thập thông tin thuộc bí mật kinh doanh của người nộp đơn theo thủ tục xin cấp phép kinh doanh hoặc lưu hành sản phẩm bằng cách chống lại các biện pháp bảo mật của cơ quan có thẩm quyền;

đ) Sử dụng, bộc lộ bí mật kinh doanh dù đã biết hoặc có nghĩa vụ phải biết bí mật kinh doanh đó do người khác thu được có liên quan đến một trong các hành vi quy định tại các điểm a, b, c và d khoản này;

e) Không thực hiện nghĩa vụ bảo mật quy định tại Điều 128 của Luật này.

2. Người kiểm soát hợp pháp bí mật kinh doanh quy định tại khoản 1 Điều này bao gồm chủ sở hữu bí mật kinh doanh, người được chuyển giao hợp pháp quyền sử dụng bí mật kinh doanh, người quản lý bí mật kinh doanh.”

Chủ sở hữu bí mật kinh doanh không có quyền cấm người khác thực hiện các hành vi được quy định tại Khoản 3 Điều 125 bao gồm các hành vi sau đây:

“a) Bộc lộ, sử dụng bí mật kinh doanh thu được khi không biết và không có nghĩa vụ phải biết bí mật kinh doanh đó do người khác thu được một cách bất hợp pháp;

b) Bộc lộ dữ liệu bí mật nhằm bảo vệ công chúng theo quy định tại khoản 1 Điều 128 của Luật này;

c) Sử dụng dữ liệu bí mật quy định tại Điều 128 của Luật này không nhằm mục đích thương mại;

d) Bộc lộ, sử dụng bí mật kinh doanh được tạo ra một cách độc lập;

đ) Bộc lộ, sử dụng bí mật kinh doanh được tạo ra do phân tích, đánh giá sản phẩm được phân phối hợp pháp với điều kiện người phân tích, đánh giá không có thỏa thuận khác với chủ sở hữu bí mật kinh doanh hoặc người bán hàng.”

        Như vậy tùy mục đích mà người sáng tạo công thức nấu ăn hướng tới, có thể đăng kí bản quyền tác giả hoặc bí mật kinh doanh cho các công thức nấu ăn. Nếu người sáng tạo ra món ăn muốn bảo hộ nó dưới dạng các tác phẩm như sách, giáo trình,… để mọi người tham khảo hoặc nhằm mục đích giảng dạy có thể đăng kí bản quyền là quyền tác giả.  Còn nếu người sáng tạo ra món ăn muốn sử dụng các công thức nấu ăn để kinh doanh nhà hàng,… có thể đăng kí là bí mật kinh doanh nếu nó đáp ứng đủ các yêu cầu để đăng kí bí mật kinh doanh.

CÔNG TY LUẬT TNHH QUỐC TẾ HỒNG THÁI VÀ ĐỒNG NGHIỆP 

Hy vọng rằng với những tư vấn của chúng tôi sẽ giải quyết được những vướng mắc của bạn. Nếu còn bất cứ thắc mắc gì liên quan đến sự việc bạn có thể liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng Nghiệp qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006248 hoặc E-mail: luathongthai@gmail.com .

          Trụ sở chính: LK9-38 Tổng cục 5, Tân Triều, Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng, Thanh Xuân).

N.H

 Trân trọng cảm ơn!

Bạn cũng có thể tham khảo các bài viết khác có nội dung liên quan:

Thủ tục chuyển nhượng nhãn hiệu và những rủi ro có thể gặp phải khi chuyển nhượng nhãn hiệu? (05:01 | 31/07/2019)

Trình tự, thủ tục đăng kí bản quyền tác phẩm mỹ thuật ứng dụng (11:54 | 31/07/2019)

Xử phạt hành chính những hành vi vi phạm quyền tác giả, quyền có liên quan (05:41 | 26/07/2019)

Thủ tục thẩm định sáng chế (01:02 | 26/07/2019)

Cơ chế bảo hộ nhãn hiệu nổi tiếng (11:17 | 23/07/2019)

thủ tục gia hạn văn bằng bảo hộ nhãn hiệu (11:50 | 26/07/2019)

Thủ tục đăng ký sáng chế mới nhất theo quy định của pháp luật? (04:46 | 25/07/2019)

Thủ tục đăng kí bảo hộ tác phẩm âm nhạc (06:01 | 24/07/2019)

Nên đăng kí nhãn hiệu hay đăng kí bản quyền tác giả cho logo? (12:45 | 10/07/2019)

Xử lý vi phạm hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đối với thương hiệu? (10:10 | 02/07/2019)