Điểm mới về quyền khởi kiện trong Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015

Theo quy định tại khoản 1 Điều 14 Hiến pháp 2013: "Ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, các quyền con người, quyền công dân về chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội được công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật." Có thể thấy, nhân dân nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam luôn được đảm bảo để thực hiện các quyền của mình, trong đó có quyền dân sự (được quy định tại Điều 2 Bộ luật dân sự 2015) và cụ thể trong việc khởi kiện vụ án dân sự đó là quyền khởi kiện:

Thứ nhất, theo quy định tại khoản 2 Điều 4 BLTTDS 2015 thì :Tòa án không được từ chối giải quyết vụ việc dân sự vì lý do chưa có điều luật để áp dụng…. Như vậy có thể thấy điểm mới cơ bản và quan trọng nhất trong quyền khởi kiện vụ án được quy định tại Điều 186 và Điều 187 BLTTDS 2015 đó là việc các cơ quan, tổ chức, cá nhân được khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết những vấn đề đã được pháp luật quy định và cả những vấn đề chưa được pháp luật quy định. Cơ chế để bảo đảm quyền khởi kiện trong BLTTDS 2015 gần như là tuyệt đối.

Tư vấn pháp luật 19006248

Thứ hai, BLTTDS 2015 có thay đổi so với BLTTDS 2004 về phạm vi chủ thể khởi kiện theo hướng mở rộng hơn:

-  Khác với quy định tại khoản 2 Điều 162 BLTTDS 2004 là: "Công đoàn cấp trên của công đoàn cơ sở có quyền khởi kiện vụ án lao động trong trường hợp cần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể người lao động do pháp luật quy định", khoản 2 Điều 187 BLTTDS 2015 quy định: "Tổ chức đại diện tập thể lao động có quyền khởi kiện vụ án lao động trong trường hợp cần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể người lao động hoặc khi được người lao động ủy quyền theo quy định của pháp luật." Việc đổi mới quy định tại khoản 2 Điều 187 nhằm đảm bảo thống nhất với quy định của Bộ luật lao động 2012 (Khoản 4 Điều 3 BLLĐ 2012). Theo đó, quy định mới cho phép hiểu rằng: Ban chấp hành công đoàn cơ sở được thừa nhận là tổ chức đại diện tập thể lao động và là chủ thể có quyền khởi kiện để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể người lao động, đồng thời có quyền khởi kiện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho từng cá nhân người lao động khi được ủy quyền hợp pháp, Ban chấp hành công đoàn cấp trên trực tiếp chỉ được đại diện trong trường hợp nơi người lao động làm việc chưa thành lập công đoàn cơ sở.

Sự thay đổi này có ý nghĩa quan trọng không những trong thực tiễn áp dụng để xác định chủ thể có quyền khởi kiện, mà còn là căn cứ để xác định quyền tham gia tố tụng của chủ thể khởi kiện, trong quá trình tố tụng của các vụ án dân sự giải quyết tranh chấp bảo vệ quyền lợi của người lao động.

-  Về việc khởi kiện bảo vệ lợi ích người tiêu dùng, khoản 3 Điều 187 BLTTDS 2015 quy định: "Tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng có quyền đại diện cho người tiêu dùng khởi kiện bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng hoặc tự mình khởi kiện vì lợi ích công cộng theo quy định của Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.". Đây là quy định hoàn toàn mới của BLTTDS 2015,  quy định này phù hợp với Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng hiện hành và đáp ứng được nhu cầu của thực tiễn về việc bảo vệ người tiêu dùng.

-   Về việc khởi kiện vụ án hôn nhân và gia đình, để thống nhất với quy định tại khoản 2 Điều 51, khoản 5 Điều 84, khoản 2 Điều 86, Điều 92, khoản 3 Điều 102, khoản 2 Điều 119 luật Hôn nhân và gia đình 2014, khoản 5 Điều 187 BLTTDS bổ sung quy định như sau: "Cá nhân có quyền khởi kiện vụ án hôn nhân và gia đình để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người khác theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình.". Theo các quy định tại Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì hầu hết người thân thích là người có quyền khởi kiện, việc mở rộng chủ thể thực hiện quyền khởi kiện trong tố tụng dân sự trước hết đảm bảo quyền tiếp cận công lý, tiếp cận Tòa án của mọi chủ thể, tạo cơ hội bình đẳng cho các cá nhân trong việc yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, hơn nữa còn đảm bảo sự thống nhất giữa các luật, văn bản dưới luật trong hệ thống pháp luật hiện hành.

CÔNG TY LUẬT TNHH QUỐC TẾ HỒNG THÁI VÀ ĐỒNG NGHIỆP TRÂN TRỌNG!

Thủ tục giải thể doanh nghiệp ở Luật Hồng Thái (03:13 | 23/12/2017)

Trình tự, thủ tục giải thể doanh nghiệp (10:52 | 24/08/2017)