Những kết quả đạt được trong việc đổi mới quy định về thuế TTĐB

Theo báo cáo của Bộ Tài Chính thì thuế TTĐB là nguồn thu ổn định của ngân sách nhà nước (NSNN) trong nhiều năm nay. Số thu thuế TTĐB hàng năm chiếm khoảng 8-9% trong tổng thu NSNN và khoảng 1,8-2,6% GDP; trong đó, số thu từ các mặt hàng ô tô, thuốc lá, rượu, bia chiếm tỷ trọng lớn nhất. Dự báo thuế TTĐB tiếp tục là nguồn thu ổn định trong những năm tới của NSNN. Đối với mặt hàng thuốc lá, Bộ Tài chính ước tính số thu từ sắc thuế này sẽ đóng góp cho ngân sách nhà nước năm 2017: 3.300 tỷ đồng, năm 2018: 7.700 tỷ đồng.

Việc thu thuế TTĐB được điều chỉnh trực tiếp bởi luật và các văn bản dưới luật, như vậy có thể thấy việc đổi mới các quy định trong luật theo hướng phù hợp với kinh tế, xã hội đất nước là vô cùng quan trọng, từ việc đổi mới đó, việc thu thuế sẽ được thực hiện một cách hợp lý, trơn tru. Nếu như trước đây, pháp luật chỉ quy định áp thuế TTĐB đối với các mặt hàng truyền thống như rượu, bia, thuốc lá, xăng và các chế phẩm dùng để pha chế xăng, điều hòa nhiệt độ... thì Luật mới sửa đổi (năm 2016) đã bổ sung thêm một số mặt hàng thuộc diện chịu thuế TTĐB, đáng lưu ý đó là: Xe mô tô có dung tích xi lanh trên 125 phân khối, tàu bay và du thuyền (Trừ loại được sử dụng cho mục đích kinh doanh vận chuyển hàng hóa, hành khách, khách du lịch); xe ô tô dưới 24 chỗ ngồi vừa chở người vừa chở hàng; bổ sung mặt hàng là các chế phẩm khác từ cây thuốc lá để bao quát hết các sản phẩm thuốc lá và đổi mới quy định về kinh doanh đặt cược. Sở dĩ pháp luật quy định thêm các mặt hàng này vào đối tượng chịu thuế TTĐB là bởi nhằm đảm bảo được yêu cầu định hướng tiêu dùng, khuyến khích sử dụng năng lượng có hiệu quả, tiết kiệm nhiên liệu và giảm ô nhiễm môi trường. Một số mặt hàng mới được quy định trong đối tượng chịu thuế TTĐB là đúng đắn, bởi:

Thứ nhất, đối với một bộ phận dân cư có thu nhập cao, có khả năng sở hữu tàu bay, du thuyền để phục vụ nhu cầu tiêu dùng riêng; vì vậy luật thuế TTĐB đã bổ sung vào diện chịu thuế nhằm thực hiện chính sách điều tiết thu nhập; Thứ hai, trên thực tế, có loại xe dưới 24 chỗ ngồi có tính chất lưỡng dụng nhưng chủ yếu phục vụ cho nhu cầu cá nhân, vì có tính đến tính chất lưỡng dụng của loại xe này nên áp dụng thuế suất thấp hơn loại xe chỉ chở người; Thứ ba, đối với mặt hàng là các chế phẩm khác từ cây thuốc lá, nhằm đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn cuộc sống là trên thị trường hiện nay, ngoài thuốc lá điếu, xì gà còn có các chế phẩm khác không hút mà dùng để nhai, ngửi; Thứ tư, đổi mới quy định về kinh doanh đặt cược: trên góc độ quản lý xã hội thì hoạt động cá cược, một số loại hình vui chơi có thưởng mang nặng tính ăn thua không cần khuyến khích. Do vậy quy định đánh thuế với dịch vụ như đặt cược thể thao, giải trí và các hình thức đặt cược khác để mở rộng diện điều chỉnh trong trường hợp cần thiết.

Thuốc lá, rượu, bia là những mặt hàng không được khuyến khích sử dụng, và chủ trương của nhà nước là hạn chế tiêu thụ những mặt hàng này. Tuy nhiên, không thể phủ nhận, thuốc lá, rượu, bia đang mang lại những nguồn thu không nhỏ cho nhà nước. Việc thu thuế đối với các mặt hàng này không có nhiều vấn đề để bản luận, tuy nhiên thuế suất thuế TTĐB đối với các mặt hàng này luôn là vấn đề đặc biệt cần quan tâm. Đối với mặt hàng là thuốc lá điếu, xì gà và chế phẩm khác từ cây thuốc lá dùng để hút, hít, nhai, ngửi, ngậm (Điểm a khoản 1 Điều 2 Luật Thuế TTĐB 2014), theo các chuyên gia kinh tế, với mức thuế suất thuế TTĐB của thuốc lá điếu tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế TTĐB 2014 (tăng từ 65% lên 70% từ ngày 01/01/2016 và từ 70% lên 75% từ ngày 01/01/2019) chỉ làm cho giá bán lẻ tăng được khoảng 3% vào năm 2016 và năm 2019; nếu tính trung bình cho cả giai đoạn 2015 đến 2020, chỉ ở mức dưới 1% . Có ý kiến cho rằng:  “Nếu tăng thuế TTĐB thuốc lá vào thời điểm này sẽ vô tình tiếp tục tạo “cú hích” cho buôn lậu càng phát triển, tiêu thụ thuốc lá không giảm mà sẽ tăng do thuốc lá lậu trốn thuế, giá rẻ, không in cảnh báo và không kiểm soát được chất lượng”.

Tư vấn pháp luật 19006248

Tuy nhiên, việc tăng thuế suất TTĐB đối với mặt hàng thuốc lá là thực sự cần thiết. Bởi lẽ, theo kết quả “Điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá”, thuốc lá nhập lậu vào VN chủ yếu tập trung vào một số nhãn hiệu không được sản xuất trong nước. So sánh những nhãn hiệu có cả sản xuất trong nước và nhập lậu, thì mức giá những sản phẩm nhập lậu luôn cao hơn: Malboro đỏ hợp pháp là 22.700 đồng/bao, trong khi thuốc lá lậu cùng loại là 25.000 VNĐ/bao (Nghiên cứu giá của Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính năm 2013).

Theo một nghiên cứu mới đây của nhóm GS ĐH Kinh tế Quốc dân, nếu tăng giá thuốc lá nội địa lên 140% thì cũng vẫn thấp hơn giá của thuốc lá lậu. Trong khi đó, so sánh mức thuế TTĐB và thị phần thuốc lá lậu ở 76 quốc gia, Tổ chức Y tế thế giới đã chỉ ra rằng: Các nước có mức thuế cao, thì tỉ lệ thuốc lá lậu thấp và ngược lại, các nước có mức thuế thấp thì lại có thị phần thuốc lá nhập lậu cao. Thực tế, tại VN, trong suốt giai đoạn 2008-2013, dù thuế thuốc lá không tăng, nhưng thực trạng buôn lậu thuốc lá vẫn gia tăng. Vì vậy, không có lý do gì để lo ngại rằng, nếu tăng thuế thuốc lá thì tình trạng buôn lậu sẽ gia tăng

Nhìn chung, các thay đổi về thuế suất là hướng đến tăng mức thuế đối với các mặt hàng có nhiều ngoại ứng tiêu cực với đời sống xã hội, đặc biệt là thuốc lá và rượu, bia. Để góp phần thực hiện Chiến lược quốc gia về phòng chống tác hại thuốc lá đến năm 2020 (Giảm tỷ lệ hút thuốc trong nam giới từ 47,4% xuống còn 39%) thì việc tăng thuế đối với thuốc lá là rất cần thiết và hợp lý. Việc tăng thuế đối với rượu, bia nhằm góp phần giảm bớt tình trạng lạm dụng rượu, bia mà hậu quả của nó đối với trật tự an toàn xã hội và sức khỏe con người đã ở mức báo động.

Những sửa đổi, bổ sung về thuế TTĐB như trên nhằm tạo điều kiện thuân lợi trong hoạt động thu thuế, phát huy tốt hơn vai trò hướng dẫn sản xuất và tiêu dùng, đảm bảo đánh thuế cao vào những mặt hàng cao cấp hoặc quá trình sản xuất và tiêu dùng có nhiều ngoại ứng tiêu cực cho xã hội, thúc đẩy tăng trưởng xanh và bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân và điều chỉnh có lộ trình để đảm bảo sự thích ứng của các doanh nghiệp.

 CÔNG TY LUẬT TNHH QUỐC TẾ HỒNG THÁI VÀ ĐỒNG NGHIỆP TRÂN TRỌNG!

Thủ tục giải thể doanh nghiệp ở Luật Hồng Thái (03:13 | 23/12/2017)

Trình tự, thủ tục giải thể doanh nghiệp (10:52 | 24/08/2017)