Dỡ bỏ hàng rào phi thuế quan trong tiến trình xây dựng Cộng đồng kinh tế AEC và những khó khăn gặp phải

          Việc nới lỏng các rào cản phi thuế quan có thể được thực hiện theo hai cách phổ biến:  Một là, chuyển từ việc áp dụng các biện pháp phi thuế quan sang áp dụng thuế quan ở mức bảo hộ tương đương;  Hai là, xóa bỏ các biện pháp phi thuế quan mà không sử dụng thuế quan như công cụ bảo hộ mậu dịch thay thế. 

          Trong phạm vi Cộng đồng kinh tế ASEAN, Hiệp định CEPT và ATIGA đều quy định việc dỡ bỏ chung đối với các hạn chế về số lượng. Các biện pháp phi thuế quan khác khi được xác định là rào cản thương mại cũng được yêu cầu đưa vào chương trình xóa bỏ của quốc gia thành viên. Việc xóa bỏ hàng rào phi thuế quan được quy định rõ tại các điều từ 40 đến 42 Hiệp định ATIGA.

           - Về dỡ bỏ chung các hạn chế về số lượng: Hạn chế về số lượng là các lệnh cấm hoặc hạn chế hoặc hạn chế thương mại với các quốc gia thành viên khác, có thể thông qua hạn ngạch, giấy phép hoặc các biện pháp khác với tác dụng tương tự, bao gồm các biện pháp và yêu cầu hành chính làm hạn chế thương mại. Điều 41 ATIGA quy định các quốc gia thành viên không được thông qua hoặc duy trì bất kì biện pháp hạn chế về số lượng nào đối với cả hàng hóa nhập khẩu và xuất khẩu (trừ các trường hợp ngoại lệ tại điều 8, 9, 10).

          - Về dỡ bỏ các biện pháp phi thuế quan khác:  các quốc gia thành viên tiến hành rà soát các biện pháp phi thuế quan theo 2 bước, sau đó xóa bỏ các biện pháp phi thuế quan đã được xác định. Các nước thành viên ASEAN sẽ xoá bỏ hàng rào phi thuế quan theo ba gói với thời gian quy định cụ thể tại Điều 42 của Hiệp định: Brunei, Indonesia, Malaysia, Singapore, Thái lan sẽ xoá bỏ lần lượt vào các năm 2008, 2009 và 2010; Philippines xoá bỏ lần lượt vào các năm 2010, 2011, 2012; các nước CLMV (Campuchia, Lào, Myanmar, Việt Nam) xoá bỏ lần lượt vào các năm 2013, 2014, 2015, có linh hoạt tới năm 2018, bởi 10 nước ASEAN có tiềm lực, khả năng hội nhập khác nhau và có nhiều khác biệt đa dạng.    

          Trên thực tế, việc xóa bỏ hàng rào phi thuế quan hiện nay còn gặp nhiều khó khăn. Thứ nhất là tiến độ thực hiện xóa bỏ hàng rào phi thuế quan còn rất chậm. Các nước chậm trễ trong việc thông qua các thỏa thuận, nghị định thư đã ký kết, không áp dụng được các sáng kiến khu vực do luật lệ và quy định nội bộ từng nước do đó mất rất nhiều thời gian.

          Thêm nữa, dự đoán việc áp dụng các hàng rào phi thuế quan là rất khó khăn, vì trên thực tế chúng thường được vận dụng trên cơ sở dự đoán chủ quan, đôi khi tùy tiện của nhà chức trách về sản xuất và nhu cầu tiêu thụ trong nước, do đó việc xác định được các biện pháp phi thuế quan là rào cản thương mại không lớn, vì vậy mà còn nhiều biện pháp phi thuế quan không được rà soát và đưa vào chương trình xóa bỏ.

          Ngoài ra, ngay từ đầu đặc trưng của ASEAN chính là sự đa dạng về kinh tế và chính trị của các thành viên (chẳng hạn, nước giàu nhất và nghèo nhất trong ASEAN có GDP hơn kém nhau tới 61 lần). Những khác biệt như vậy khiến các nước không dễ nhượng bộ khi từ bỏ sự bảo hộ bởi các rào cản phi thuế quan để tham gia vào các cam kết khu vực. Và thực trạng này được lặp đi lặp lại cho tới thời điểm này.

Công ty Luật TNHH quốc tế Hồng Thái và đồng nghiệp xin hân hạnh được mang đến cho quý khách hàng những dịch vụ tư vấn tốt nhất về các lĩnh vực như:

Kim Ngân (ST)