Chưa đầy hai tháng nhưng cả nước đã xảy ra những vụ thảm sát chấn động dư luận. PV Doanh
Nghiệp Việt Nam đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Hồng Thái - Giám đốc Công ty luật quốc tế Hồng Thái
và Đồng nghiệp để "giải mã" tâm lý của hung thủ gây ra những vụ thảm sát gần đây.
Thưa ông, thời gian gần đây có nhiều vụ thảm sát xảy ra trước hết là thảm sát tại Nghệ An, sau đó là thảm sát
tại Bình Phước, thảm sát tại Quảng Trị và gần đây nhất là thảm sát tại Yên Bái. Vậy đâu là nguyên nhân của
những vụ thảm sát liên tiếp như vậy?
Luật sư Nguyễn Hồng Thái: Phải nói rằng chưa đầy hai tháng nhưng cả nước đã xảy ra rất nhiều vụ thảm sát làm
chấn động dư luận. Theo ghi nhận qua 4 vụ thảm sát gần đây, các hung thủ gây ra vụ thảm sát rất trẻ, chỉ trên dưới 20
tuổi.
Nguyên nhân xảy ra những vụ thảm sát chấn động vừa qua là do trộm cắp, cướp tài sản, cũng như trả thù về mâu thuẫn
tình cảm. Và căn nguyên của những vụ thảm sát này điều trước tiên, cần nói đến đó là vấn đề giáo dục nhân cách cho
lớp trẻ. Khi con trẻ thiếu sự giáo dục về nhân cách sống, sẽ khiến họ thiếu tính kiềm chế, kiên nhẫn cộng thêm sự bồng
bột của thanh thiếu niên đã dẫn đến hành xử tàn bạo.
Nguyên nhân thứ hai phải kể đến kinh tế suy thoái. Khi người trẻ không có công ăn việc làm thu nhập ổn định sẽ nảy
sinh những mâu thuẫn và bức xúc rồi tìm cách để kiếm tiền bằng cách lao vào các tệ nạn xã hội như trộm cắp, cướp
giật và thậm chí là giết người, cướp tài sản...
Thứ ba, một phần không nhỏ khiến tâm lý người trẻ thay đổi và bị ảnh hưởng từ những trò game bạo lực mang tính
chiến đấu, đâm chém tàn nhẫn đã làm ảnh hưởng đến tâm lý và hành xử của những người trẻ tuổi.
Cũng cần nói thêm rằng, hành xử của các vụ thảm sát diễn ra gần đây rất dã man, hành vi rất nguy hiểm đều nhằm tước
đoạt mạng sống đến cùng của nạn nhân. Hung thủ đều ra tay rất tàn bạo đó là đâm, cứa cổ, tước đoạt và thảm sát rất
nhiều người trong cùng một gia đình. Theo tâm lý, những vụ giết người xảy ra là tức thời nhưng những vụ thảm sát gần
đây cho thấy hung thủ giết người rất man rợ.
PV: Theo ông, động cơ của hung thủ trong những vụ thảm sát vừa qua là gì?
Luật sư Nguyễn Hồng Thái: Động cơ xuất phát từ nhiều lý do, một phần nguyên nhân tôi đã trao đổi. Theo dõi những
vụ thảm sát cho thấy như thảm sát tại Bình Phước động cơ của hung thủ là trả thù tình. Thảm sát tại Quảng Trị, hung
thủ là kẻ cướp chỉ đi ăn trộm nhưng khi bị phát hiện quay lại giết người.
Có thể nói, những động cơ trả thù của hung thủ đều nhỏ bé thấp hèn, con người không có lý trí, chỉ muốn hưởng thụ,
trộm cắp để có tiền và gần như kẻ giết người không có động lực phấn đấu, không có lý tưởng cho cuộc sống và suy
tính đến tương lai của mình.
PV: Việc truyền thông mô tả quá chi tiết các vụ thảm sát như: hình ảnh, video đồ họa... điều này phải chăng đã tác
động đến tư duy của kẻ phạm tội?
Luật sư Nguyễn Hồng Thái: Tôi cho rằng, cần định hướng rõ hơn trong cách đưa thông tin về những vụ thảm sát.
Mỗi cơ quan báo chí theo tôn chỉ mục đích của mình sẽ khai thác và đưa thông tin ở nhiều khía cạnh khác nhau.
Tuy nhiên khi đưa thông tin chi tiết về cách thức hung thủ giết người và phạm tội sẽ làm phản tác dụng răn đe, ngăn
ngừa tội phạm mà thay vào đó sẽ kích thích cho kẻ phạm tội học phương pháp từ vụ việc. Rất có thể họ ghi nhớ rồi họ
sẽ giải quyết mâu thuẫn của chính họ bằng chính những thủ đoạn đã biết. Chưa kể, hung thủ rất có thể sẽ tính toán tinh
vi hơn khi có động cơ gây án; điều này càng gây khó khăn trong công tác điều tra.
PV: Theo ông, các nhà Hành pháp và Tư pháp nên làm gì để ngăn ngừa sự manh động của hung thủ?
Luật sư Nguyễn Hồng Thái: Trên quan điểm cá nhân, tôi cho rằng những hình phạt nghiêm khắc từ cơ quan hành
pháp, tư pháp đó là răn đe và trừng phạt về mặt pháp luật. Tuy nhiên, điều này chưa hẳn đã triệt để vì trong phút bồng
bột nông nổi kẻ phạm tội vẫn bất chấp luật pháp và ra tay giết người.
Thiết nghĩ để ngăn ngừa những vụ thảm sát có tính chất nguy hiểm, cần đi từ giáo dục nhân cách con người và rèn
luyện kỹ năng sống cho học sinh, đào tạo con người có lý tưởng, đạo đức có sự kiên nhẫn, kiềm chế và phấn đấu cho lý
tưởng của mình. Ngay những người lớn là tấm gương để giáo dục con trẻ.
PV: Đối với vụ thảm sát gần đây nhất ở Yên Bái khiến 4 người tử vong, bản án nào cho hung thủ?
Luật sư Nguyễn Hồng Thái: Hung thủ ra tay giết người mà sát hại cả gia đình sẽ không thể tránh khỏi tội tử hình theo
khoản 1 điều 93 Bộ luật hình sự về tội Giết người. Đó là khung hình phạt cao nhất là tử hình. Chưa rõ có tình tiết giảm
nhẹ theo điều 46 bộ luật hình sự nhưng việc đối mặt với án tử hình là điều khó tránh khỏi.