Cơ chế bảo hộ tác phẩm phái sinh

Cơ sở pháp lý:

- Luật sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi bổ sung 2009)

Nội dung

Tác phẩm là các sản phẩm sáng tạo trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật và khoa học thể hiện bằng bất kỳ phương thức hay hình thức nào. Các sản phẩm sáng tạo của con người trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật và khoa học được công nhận là tác phẩm khi thỏa mãn đầy đủ hai điều kiện: mang tính sáng tạo và được thể hiện dưới hình thức vật chất nhất định.

Bảo hộ tác phẩm phái sinh

Ngoài việc bảo hộ tác phẩm gốc, pháp luật cũng quy định việc bảo hộ đối với các tác phẩm phái sinh (tác phẩm phái sinh là tác phẩm dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, tác phẩm phóng tác, cải biên, chuyển thể, biên soạn, chú giải, tuyển chọn).

Đặc điểm của tác phẩm phái sinh

- Là tác phẩm được tạo ra dựa trên một tác phẩm đã có.

- Là sáng tạo nguyên gốc, có sáng tạo nhất định về nội dung, về hình thức, về ngôn ngữ…

- Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm phái sinh được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.

Phân loại các tác phẩm phái sinh

Tác phẩm phái sinh bao gồm: tác phẩm dịch, tác phẩm phóng tác, cải biên, chuyển thể, biên soạn, chú giải, tuyển chọn.

- Tác phẩm dịch: là tác phẩm chuyển tải trung thực nội dung của một tác phẩm từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác. Ví dụ: Không bao giờ nói dối dịch từ nguyên bản tiếng Anh “Never tell a lie” của Mamibabi

- Tác phẩm phóng tác: là tác phẩm phỏng theo một tác phẩm đã có nhưng có sự sáng tạo về nội dung, tư tưởng… làm cho nó mang sắc thái hoàn toàn mới. Ví dụ: Hồ Biểu Chánh ( tiểu thuyết gia tiêu biểu của văn chương Việt Nam hiện đại) đã phóng tác thành công tác phẩm Những người khốn khổ của văn hòa pháp Victo Hugo thành tác phẩm Ngọn cỏ gió.

- Tác phẩm cải biên: là tác phẩm có sự thay đổi về hình thức diễn đạt so với tác phẩm gốc. Ví dụ: Tây Du Ký do đài truyền hình trung quốc sản xuất năm 1986 thì còn nhiều phiên bản khác được cải biên như Tây Du Ký : Mỗi tình ngoại chuyện (2013) do Châu Tinh Trì làm đạo diễn.

- Tác phẩm chuyển thể: là tác phẩm được sáng tạo trên nội dung tác phẩm gốc nhưng có sự thay đổi về loại hình nghệ thuật. Ví dụ: Phim Chị Dậu (1981) là bộ phim được chuyển thể từ tác phẩm văn học cùng tên củ nhà văn Ngô Tất Tố.

- Tác phẩm biên soạn: là tác phẩm được tạo ra trên cơ sở thu thâp, chọn lọc nhiều tài liệu sau đó tự biên tập, viết lại theo một tiêu chí nhất định.

- Tác phẩm chú giải: là tác phẩm giải thích, làm rõ nghĩa một số nội dung trong tác phẩm khác. Ví dụ Truyện Kiều chú giải của tác giả Lê Văn Hòe.

- Tác phẩm tuyển chọn: là tác phẩm chọn lọc một số tác phẩm trong nhiều tác phẩm cùng loại theo một số tiêu chí nhất định.

Quyền tác giả đối với tác phẩm phái sinh

Quyền tác giả đối với tác phẩm phái sinh bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản.

- Quyền nhân thân (quy định tại Điều 19 Luật sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi bổ sung 2009) bao gồm: quyền đặt tên cho tác phẩm ; quyền đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng; quyền công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm; quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.

 Quyền tài sản (quy định tại Điều 2 Luật sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi bổ subg 2009 ) bao gồm: quyền làm tác phẩm phái sinh; quyền biểu diễn tác phẩm trước công chúng; quyền sao chép tác phẩm; quyền phân phối, nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao tác phẩm; quyền truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác; quyền cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính.

Lưu ý: Theo quy định của pháp luật Việt Nam, hành vi làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của tác giả là hành vi xâm phạm quyền tác giả, trừ trường hợp chuyển sang chữ nổi hoặc ngôn ngữ khác cho người khiếm thị. Người không phải là chủ sở hữu quyền tác giả khi làm tác phẩm phái sinh khác phải xin phép (nếu tác phẩm chưa được công bố), trả tiền nhuận bút, thù lao… cho chủ sở hữu quyền tác giả gốc.

Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng

Hy vọng rằng sự tư vấn của chúng tôi sẽ giúp bạn lựa chọn phương án thích hợp nhất để giải quyết những vướng mắc của bạn. Nếu còn bất cứ thắc mắc gì liên quan đến sự việc bạn có thể liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng Nghiệp qua Tổng đài tư vấn pháp luật 0962893900 hoặc E-mail:phonggiayphep.hilap@gmail.com

Trụ sở chính: LK9-38 Tổng cục 5, Tân Triều, Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng, Thanh Xuân).

Địa chỉ chi nhánh: 134 Khuất Duy Tiến, Thanh Xuân, Hà Nội.

 Xuân Kết

Khi bị Cục Sở hữu trí tuệ từ chối đơn đăng ký thì có hoàn lại lệ phí không? (10:40 | 13/04/2020) Hiện công ty bạn đang đăng ký logo. Bạn muốn biết là sau 12 tháng kể từ ngày đăng ký nếu đơn đăng ký...

Tư vấn trường hợp đăng ký cho thuê, nhượng quyền sáng chế ? (09:53 | 13/04/2020) Nếu bạn thuê công ty ngoài/nhà thiết kế - đồ họa/freelancer: phát triển sáng chế/ giải pháp hữu ích...

Thủ tục đăng ký chỉ dẫn địa lý (06:31 | 10/04/2020) Thủ tục đăng ký chỉ dẫn địa lý