Trong qúa trình trao đổi sức lao động đó không phải bất cứ lúc nào người lao động và người thuê mướn sức lao động cũng dung hòa được với nhau về tất cả các vấn đề. Giữa họ lúc này hay lúc khác đều có thế xuất hiện những bất đồng về quyền và lợi ích trong lao động. Trong đó có những bất đồng mà hai bên không tự thương lượng và thỏa thuận được với nhau nhưng cũng có những bất đồng thương lượng sẽ không đạt được kết quả. Trong trường hợp đó , các bên sẽ phải nhờ đến người thứ ba hoặc cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
Trên thực tế không phải tất cả những bất đồng về quyền và lợi ích trong lao động đều dẫn đến tranh chấp lao động. bất đồng giữa các chủ thể chỉ được coi là tranh chấp lao động khi các bên từ chối thương lượng, hoặc đã thương lượng mà không giải quyết được, một trong hai bên yêu cầu tổ chức có thẩm quyền bảo vệ quyền lợi.
Cũng cần phân biệt tranh chấp lao động với những vi phạm pháp luật trong lĩnh vực lao động, chúng có mối quan hệ mật thiết với nhau vì phần lớn các trường hợp vi phạm pháp luật là nguyên nhân dẫn đến tranh chấp lao động. Nhưng không phải bao giờ có vi phạm pháp luật lao động cũng dẫn đến tranh chấp và ngược lại.
Khoản 1 điều 157 Bộ luật lao động quy định rõ:'' Tranh chấp lao động là những tranh chấp về quyền và lj ích liên quan đến việc làm, tiền lương, thu nhập và các điều kiện lao động khác, về thực hiện hợp đồng lao động , thỏa ước tập thể và trong quá trình học nghề.''
Như vậy, có thể hiểu tranh chấp lao động phát sinh trong quá trình áp dụng pháp luật lao động vào từng quan hệ lao động cụ thể và cả trong trường hợp các chủ thể quan hệ lao động xác lập những nguyên tắc, điều kiện lao động hoặc sử dụng lao động mà pháp luật hoặc hợp đồng lao đông chưa được quy định hoặc thỏa thuận.
(Ng.Trang)